رفسنجان شهر کلوت ها ی واژگون
در بین مقاصد گردشگری ، آن دسته از مقاصد که علاوه بر عوامل و جادبه های گردشگری که بتواند یک وجه تمایز با دیگر مقاصد ایجاد کنند در بازاریابی و گردشگری و جذب گردشگران موفق تر خواهند بود .
هزاران برج در شهرهای مختلف دنیا ساخته شده اما کج بودن برج پیزا میلیون ها نفر را به شهر پیزا کشانده است .برج ایفل پاریس ، مجسمه آزادی نیویورک ، غار علی صدر برای همدان ، آرامگاه حافظ و سعدی برای شیراز و زاینده رود و پل هایش برای اصفهان چنین نقشی ایفا میکنند .
شهری همچون دبی درکنار توسعه عوامل دیگر گردشگری ، میلیون ها دلار صرف ساختن بلندترین برج جهان (برج خلیفه ) و جزایر مصنوعی نخل میکند تا این شهر بندری را از شهر های مشابه در قطر و عمان و کویت متمایز کند و بتواند به واسطه آ نها یک برند قوی گردشگری ایجاد کند .
در رفسنجان کدام عامل میتواند چنین نقشی را ایجاد کند ؟
به بیان ساده تر چه عاملی می تواند از شهر های همجوارش مانند کرمان ، یزد ، سیرجان و شهر بابک متمایز کند به نحوی که گردشگر خارجی یا داخلی رفسنجان را به این شهرها ترجیح دهد و یا در کنار این شهر هارفسنجان را هم جزو برنامه سفرش قرار دهد ؟
مطمئناَ از لحاظ آثار تاریخی و معماری ، مزیت و برتری خاصی وجود ندارد .از لحاظ آب و هوایی هم شرایط یکسان است و امکانات تفریحی و اقامتی هم نمیتواند عامل تمایز یا رقابت باشد .
پسته اگرچه به نام رفسنجان است وعامل شهرت آن و نقش اساسی در گردشگری رفسنجان ایفا میکند ، اما امکان تکرار پذیری دارد ، یعنی شهر های تولید کننده پسته میتوانند این تجارب و راهکارها را تکرار کنند و چه بسا با داشتن مزایایی دیگر (برای مثال امکانات اقامتی و تفریحی بهتر یا آب و هوایی مطلوب تر) از شهر ما پیشی بگیرند.بننابراین لازم است نقاط اتکای دیگری در توسعه گردشگری رفسنجان پیدا کرد .یک مزیت که حتی الامکان خاص رفسنجان باشد و قابل تکرار نیز نباشد .چنین امکان و پتانسیلی وجود دارد ؟
دویست کیلومتر دورتر از رفسنجان ، در میانه کویری سوزان وخشک دست خلاق طبیعت به کمک باد کلوت هایی را ایجاد نموده که عظمت و زیباییشان گردشگران را از سراسر جهان برای دیدن شان به میانه کویر می کشاند ، اما اینجا در رفسنجان به جای باد ، آب دست به کار شده است و کلوت های واژگون را به جای سطح ، در دل زمین به شکل هنرمندانه در دره راگه شکل داده است .
صادقانه باید گفت تا چند سال پیش پیدا کردن یه وجه تمایز و مزیت خاص برای ایجاد برند و نقطه اتکا برای توسعه گردشگری رفسنجان به شکل ملموس وجود نداشت اما یکی دوسالیست که نام دره شگفت انگیز راگه با گردشگری رفسنجان عجین شده است .
راگه با کلوت های واژگونش میتواند این نقطه اتکا باشد .دره راگه ویژگی های ممتازی دارد که این نقش را برایش توجیه پذیر می سازد برخی از آنها عبارتند از :
شکل و مورفولوژی خاص دره راگه :
تقابل دشت مسطح و دره عمیق و اشکال و حجم های به وجود آمده بر اثر فرسایش دره را از شکل انحصاری برخوردار کرده است .اصولا چنین ساختاری با این وسعت یک استثنا است .اگرچه یکی دوتا دره تا حدی شبیه به آن ( البته نه با این وسعت و عمق ) در نقاط دیگر کشور وجود دارد (تنگه رتیل در کویر لوت ، کال جنی در طبس ، غار دره زینگان در ایلام و..) اما برخی از مزایا همچون دسترسی مناسب ، هوای خوب و امنیت و زیر ساختار های مناسب منطقه دره راگه را از رقبای خود متمایز ساخته است .
موقعیت مکانی :
جاذبه های زئو توریستی مانند غار ها ، دره ها ، کو هها و ... مورد علاقه بسیاری از گردشگرانند اما مشکل اصلی این جاذبه ها موقعیت های مکانی آنهاست که معمولا در مکان های صعب العبور و دور از دسترس قرار گرفته اند و از مراکز جمعیتی فاصله دارند.مسئله ای که باعث میشود تعداد زیادی از گردشگران عطایش را به لقایش ببخشند (البته کشورها همواره در تلاشند با فراهم ساختن انواع امکانات و تجهیزات ، دسترسی را ساده کنند.)اما دره راگه از یک موقعیت کاملا متفاوت برخوردار است .در فاصله بسیار کم از شهرهای رفسنجان و سرچشمه واقع شده است و فرودگاه رفسنجان تنها 20 کیلومتر با دره فاصله دارد .
قابلیت تصویری:
گردشگران امروز طالبان عکسند به نبال مکان هایی هستند که برای عکاسی جذاب باشند و و اغلب این عکس ها در شبکه های اجتماعی منتشر می شود ، شکل انحصاری کله قندی ها و دیواره ها و هارمونی و پیچ و خم های زیبای آن یک فضای عالی برای عکاسان و گردشگران فراهم ساخته ، شاهد این ادعا هزاران عکسی است که که در دوسال گذشته توسط عکاسان حرفه های و گردشگران خارجی و داخلی اتزدره در فضای مجازی منتشر گردیده است .
بکر بودن منطقه :
در کنار بسیار ی از جاذبه های گردشگری طبیعی از گذشته اماکن تفریحی ، پذیرایی و اقامتی به شکل غیر اصولی و بدون برنامه ساخته شده که اصلاح آنها به زمان و سرمایه بسیاری نیازمند است .
همچنین در بعضی اوقات وجود عناصر و کاربری ها ی مزاحم مانند صنایع و کاربری های نظامی و... در مناطق گردشگری مانعی بزرگ در برنامه ریزی و و توسعه مناطق گردشگری است .اما دره راگه فاقد هرگونه عوامل زاحم است که می توان توسعه آن را کنترل شده و براساس اصول مدون انجام داد .
مجاورت با آثار ثبت شده جهانی :
دره راگه در میانه مسیری که دو جاذبه مهم طبیعی تاریخی استان که در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده اند .(منظر روستای میمند و بیابان لوت و کلوت هایش )قرار دارد و چه بسا با توجه به قابلیت های و تمایزات خاص آن در سا لهای آتی بتوان این دره را نیز در شمار میراث ثبت شده جهانی قرار داد و از مزایای فوق العاده آن در برند سازی گذردشگری منطقه استفاده کرد .هم اکنون نیز می توان در برنامه سفر گردشگرانی قرار گیرد که به این دو نقطه سفر میکنند.
تنوع گردشگری :
در صورت برنامه ریزی اصولی دره این قابلیت را داراست که گردشگران را جذب نماید .با مورفولوژی خاص خود می تواند یکی از مقاصد گردشگری زمین شناسی باشد .سنگ نوردی ، باجی جامپینک (پرش ازارتفاع ) و زیپ لاین ، تورهای افرود ، دوچرخه سواری استقامتی ، آستروتوریسم (گردشگری نجومی )و...برای گردشگران ماجراجو، حتی برگزاری جشنواره های هنر محیطی برای گردشگران هنر دوست قابلیت طرح و اجرا دارد .
این دره شگفت انگیز و گرند کانیون ایرانی (گرند کانیون ، دره عمیق و زیبای آریزونای آمریکا و یکی از برترین جاذبه های طبیعی جهان است که سالیانه بیش از 5میلیون گردشگر را جذب می کند.)پس از سال ها غفلت ، خوشبختانه امروز با تلاش متولیان این جاذبه مهم طبیعی و همیاری مسیولین شهری و استانی ، تا حد زیادی برای رفسنجانی ها و مردم کشور خصوصا طبیعت دوستان شناخته شده است و بسیاری از جهانگردان داخلی و خارجی نیز شهرت آن را شنیده و به این مکان سفر می کنند.
ویژگی های دره در کنار برنامه ریزی دقیق و بهره برداری اصولی توام با حفاظت دره میتواند نقطه تحولی در گردشگری شهر باشد و با کمک دیگر جاذبه ها و ایجاد زیرساخت ها و...شهر و مردم شهرستان رفسنجان را از مزایای صنعت گردشگری برخوردار سازد و البته بهره برداری نامناسب و غیراصولی نیز نه تنها به درد آسیب خواهد رساند بلکه شهرت آن و شهر را هم در معرض خطر قرار خواهد داد.